TY - JOUR ID - 96618 TI - تخمین سهم نسبی منابع چندگانه نیترات در آب زیرزمینی دشت ورامین با استفاده از مدل اختلاط ایزوتوپی بیزی JO - مجله آب و فاضلاب JA - WWJ LA - fa SN - 1024-5936 AU - نجاتی جهرمی, زهره AU - ناصری, حمیدرضا AU - نخعی, محمد AU - علیجانی, فرشاد AD - دانشجوی دکتری هیدروژئولوژی گروه زمین شناسی معدنی و آب، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران AD - استاد، گروه زمین‌شناسی معدنی و آب، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران AD - استاد، گروه زمین‌شناسی کاربردی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران AD - استادیار، گروه زمین‌شناسی معدنی و آب، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 31 IS - 1 SP - 25 EP - 38 KW - آلودگی نیترات KW - ایزوتوپ پایدار KW - سهم منابع آلاینده KW - SIAR KW - آبخوان ورامین DO - 10.22093/wwj.2019.170201.2821 N2 - آلودگی نیترات آب‌های سطحی و زیرزمینی مشکل مهم کیفیت آب در کره زمین است. در پژوهش‌های متعدد از روش علمی تعیین روابط δ15N-  و δ18O-  برای مشخص نمودن منابع غالب نیترات در آب‌های زیرزمینی، با وجود همپوشانی دامنه‏های ایزوتوپ نیترات و وقوع تفریق ایزوتوپی نیترات، استفاده می‌شود. منابع پتانسیل نیترات در منطقه مورد مطالعه شامل کودهای شیمیایی آمونیوم‌دار، پساب تصفیه‌خانه فاضلاب جنوب تهران، فاضلاب‌های انسانی و حیوانی، رودخانه شور، بارندگی و نیتروژن آلی خاک است. برای شناسایی منابع مختلف نیترات و تخمین سهم نسبی آن‌ها در آب زیرزمینی آبخوان ورامین، از ایزوتوپ‌های دوگانه نیترات (δ15N-  و δ18O- ) و مدل اختلاط ایزوتوپی بیزی برای 38 نمونه در آبان 1396 استفاده شد. بر اساس آنالیز خوشه‌ای سلسله مراتبی، 38 نمونه آب ‌زیرزمینی از لحاظ خصوصیات هیدروشیمیایی به سه خوشه (گروه‌های یک تا سه) تقسیم‌بندی شدند. میانگین مقدار δ15N-  برای گروه‌های 1، 2 و 3 به‌ترتیب ‰1/2 ±7+، ‰1/1 ±2/10+ و ‰1/2 ± 1/16+ و میانگین δ18O- ، به‌ترتیب ‰9/1 ±3/2+ ، ‰8/0 ±6/0+، ‰4/1 ±2/6+ بود. مدل SIAR نشان داد که کودهای آمونیوم‌دار و فاضلاب، بیشترین سهم نیتروژن آلی خاک و بارندگی کمترین سهم را در آلودگی نیترات آبخوان ورامین دارند. UR - https://www.wwjournal.ir/article_96618.html L1 - https://www.wwjournal.ir/article_96618_51915791c962c2ecbd661defe703db0f.pdf ER -