بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر هیدروگراف سیل رودخانه زاینده‌رود در محدوده شهری اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد سازه‌های آبی، دانشگاه شهرکرد

2 استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد

3 دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

4 استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه شهرکرد

چکیده

کاربری اراضی از جمله عواملی است که بر چرخه طبیعی آب در اکوسیستم اثر می‌گذارد. تحقیق حاضر با هدف تعیین اثر تغییر کاربری اراضی بر هیدروگراف سیل رودخانه زاینده‌رود در محدوده شهری اصفهان انجام شد. نقشه کاربری اراضی حوضه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست (TM+) 1990، تصویر IRS سال 2008 و به‌کمک نرم افزار ENVI تعیین گردید. در مرحله بعد شبیه‌سازی وقایع بارش-رواناب به‌کمک روش SCS انجام گرفت و پارامترهای هیدرولوژیکی زیر حوضه‌ها واسنجی گردید. نتایج نشان داد که متوسط ضریب تلفات اولیه در حوضه مطالعاتی 21/0 است. همچنین هیدروگراف بارشهای طرح شبیه‌سازی شده از تلفیق GIS و مدل HEC-HMS نشان داد که اثر تغییر کاربری اراضی در دبی پیک سیلاب با افزایش دوره بازگشت سیل، کاهش می‌یابد به‌طوری که در دوره بازگشت 5 ساله، دبی اوج کل حوضه در محل خروجی از سال 1369 تا 1387، 9/39 درصد افزایش یافته ولی در دوره بازگشت 200 ساله تنها 3/10 درصد افزایش داشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Impacts of Land Use Changes on Zayandehroud River Flood Hydrograph in Isfahan Region

نویسندگان [English]

  • Pegah Behnam 1
  • Hossein Samadi 2
  • Mohammad Shayannejad 3
  • Attaolaah Ebrahimi 4
چکیده [English]

 Land use is one of the most important that effect on the natural cycle of water. The present study evaluates land use changes effect on Zayandehroud river flood hydrograph in Isfahan region. The land used map of the studied basin was obtained from ETM(+) 1990 Landsat and IRS 2008 satellite images using ENVI software. Runoff-rainfall events were also simulated using SCS model and the model was calibrated based on the measured hydrographs. The results showed that the coefficient of the SCS model should be considered by 0.21 for the basin. Also the hydrograph obtained from the coupled HEC-HMS model and GIS tools showed that effect of the land use change in the flood peak flow may be decreased with increasing the return period of the floods. For example for 5 year flood, the peak discharge from year 1990 to 2008 to be increased by 39.9 % but for the 200 year flood, the value was obtained at 10.3 %.

کلیدواژه‌ها [English]

  • land use
  • flood hydrograph
  • Zayandehroud River
  • HEC-HMS model

مراجع

1-Tahri, M.B., and Bozorgzade, M. (1996). Urban floods, Publication of Center of Considerations and Researches Urban Instrumental and Architecture, Tehran Iran. (In Persian)
2-Poreghnai, M. J. (2001). “Investigation of effects of land cover changes on torrential response in Nkarod watershed.” M.Sc. Thesis, Tehran University, Iran. (In Persian)
3-Khosroshahi, M., and Saghafian, B. (2002). “Designation of river routing in identification and segregation of submergible regions in watershed.” 6th River Engineering Conference, Shahid Chamran University, Ahwaz.
(In Persian)
4-Shoshtari, M., Majdzade Tabatabai, M., and Uosefi, A. (2002). “Investigation and application of HEC-HMS model in river engineering (case study: Kor and Sivand river in Fars province).” 6th River Engineering, International Conference, Shahid Chamran University, Ahwaz, 1061-1068 (In Persian)
5-Ashori, M., Khosroshahi, F.B., and Arhami, M. (2007). “Investigation of effects of urban development in increase of run off (case study of Dara abad watershed in north urban Tehran).” 6th Iran Hydraulic Conference, Shahrekord University, Shahrekord, 112-121 (In Persian)
6-Brun, S.E., and Band, L. E. (2002). “Simulating runoff behaviour in an urbanizing watershed. computrs.” Environment and Urban Systems, 24 (1), 5-22. (In Persian)
7-Sheeder, S.A., Ross, J.D., and Carlson, T.N. (2002). “Dual urban and rural hydrograph in three small watersheds.” J. Water Resources Associstion, 38 (4), 1027-1040.
8-Gun, R., Frankenberger, J., and Engle, B. (2003). “A method for understanding the hydrologic implication of comprehensive land use plans.” Agricultural and Biological Department, Purdue University.
9-Chen,Y., Youpeng, X., and Yixing, Y. (2009). “Impacts of land use change scenarios on storm- runoff generation in Xitiaoxi basin, China.” J. Quaint, 208, 121-128.
مجله آب و فاضلاب
دوره 24، شماره 4 - شماره پیاپی 4
آذر و دی 1392
صفحه 103-111

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار