پایش کیفی آب مخزن سد گیلارلو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی تهران

2 دانشیار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران

چکیده

سد گیلارلو یکی از مهم‌ترین منابع آب شرب شهر گرمی، به علت داشتن کیفیت نامطلوب، موجب بروز مشکل طعم و بو در آب شهر گردیده است. در ارزیابی حوزه آبریز سد، بار فسفات و نیترات ورودی به ترتیب 0/47 و 56 تن در طول 6 ماه جریان رودخانه به دریاچه برآورد گردید. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مهم‌ترین منابع آلاینده تأثیر گذار بر کیفیت آب، فاضلاب‌های انسانی، کشاورزی و اثرات زمین‌شناسی می‌باشند. در بررسی کیفی آب مخزن، در 5 مرحله نمونه‌برداری تعداد 58 نمونه از نواحی سه گانه طولی و عمقی در بازه زمانی مرداد لغایت بهمن‌ماه سال 80 برداشت و مخزن از نظر تغذیه گرایی و سیستم لایه‌بندی دمایی، مورد بررسی قرار گرفت. بررسی‌ها نشان داد که مخزن از نظر تغذیه گرایی در مردادماه در وضعیت مزواتروفیک قرار داشته و در مهرماه به وضعیت کاملاً اوتروفیک تبدیل شده و در طول ماه‌های بعدی در این وضعیت تثبیت گردیده است. علت اصلی افت کیفیت آب دریاچه، اغتشاشات ناشی از به هم خوردن سیستم لایه‌بندی دمایی بوده که علاوه بر بالا آوردن محتویات بستر دریاچه و افزایش غلظت انواع آلاینده‌ها، شرایط را برای رشد فزاینده جلبک‌ها و تسریع پدیده تغذیه گرایی فراهم نموده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Water Quality Monitoring of the Gilarlo Reservoir

نویسندگان [English]

  • Amir Ali Aali Shamloo 1
  • Simin Nasseri 2
  • Kazem Nadafi 2
1 Department of Environmental Health Engineering
2 Assoc.Prof. Tehran University of Medical Sciences
چکیده [English]

The Gilarlo reservoir is one of the most important drinking water sources of Guermy city. However, because of undesirable water quality, have odor and taste problems in drinking water. Thus, it is necessary to monitor water quality in order to determine effective factors.
Water quality assessment of the watershed showed that 56 and 0.47 tons of nitrates and phosphorus were discharged into the lake during 6 months of year respectively, and the main sources of pollutants were agricultural and domestic wastewater as well as geological factors. For water quality monitoring of the lake, 58 samples from the three vertical and longitudinal zones of the reservoir were collected. Then total and fecal coliform and dissolved oxygen, temperature, nitrites, nitrates, phosphorus, phytoplankton and zooplankton were analyzed. Studies showed that temperature stratification and eutrophycation process have occurred in the lake, and the situation has changed from meso eutrophycation during August to eutrophycation state during October, and this state was fixed during winter.

1- نجمایی، م.، (1376). "سد و محیط زیست"، انتشارات وزارت نیرو- کمیته ملی سدهای بزرگ ایران، نشریه شماره 15.
2- رحیمی بشر، م.، (مترجم)، (1380). " فیتوپلانکتون"، انتشارات شهر سبز، تهران.
3- توحیدی، ح.، (1376). " تحقیق در رابطه با عوامل مؤثر در تغییرات کیفی آب مخزن سد طرق و ارائه روش‌های بهینه کردن آب دریاچه"، انتشارات وزارت نیرو- کمیته تحقیقات کاربردی، تهران.
4- سارنگ، ا.، تجریشی، م.، ابریشم‌چی، ا.، (1380). "شبیه‌سازی کیفی مخزن سد بوکان"، مجله آب و فاضلاب، شماره 37، ص 15-2، اصفهان.
5- عظیمی قالیباف، ا.، تجریشی، م.، ابریشم‌چی، ا.، (1379). "ارزیابی ساده آلاینده‌های حوزه آبریز سد لتیان (جاجرود)"، مجله آب و فاضلاب، شماره 34. ص 11-2، اصفهان.
6- مهندسین مشاور یکم، (1380). "طرح بهبود کیفیت آب مخزن سد گیلارلو"، مطالعات لایه‌بندی و تعیین بافت خاک، وزارت نیرو- آْب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی و اردبیل.
7- اداره آبیاری شهر گرمی، (1380). "مجموعه گزارشات بهره‌برداری از سد گیلارلو"، وزارت نیرو- آب منطقه‌ای آْذربایجان شرقی و اردبیل.
8- جهاد کشاورزی شهرستان گرمی، (1380). "گزارشات و اطلاعات کشاورزی حوضه آبریز سد گیلارلو"، سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل.
9- Chapman, D., (1996). "Water Quality Assessment, A guide to the use of Biota, Sediments and Water in Environmental Monitoring", 2th ed Chapman & Hall, London.
10- Linsley, Ray K., (1992). "Water Resources Engineering", 4th ed McGraw-Hill, Newyork.
11- Gregory, l., Jiahua, f., (1997). "Reservoir Sedimentation Handbook", McGraw-Hill, New York.
12- Canosa, A., Pinilla, g., (1999). "Bacteriological Eutriphication Indicators in four Colombian Water Bodies (South America)", J. Lakes & Reservoir : Resarch & Management., vol. 4, pp:23-27.
13- APHA, (1989). "Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater", American Pablic Health Association, Washington DC.
14- Wetzel, R.G., (1983). "Limnology", Sounders College Publishing, New York.