TY - JOUR ID - 80001 TI - ضریب گیاه‌پالایی گیاه سورگوم شیرین در کاهش فلزات سنگین کادمیم، سرب و آرسنیک از پساب شهری JO - مجله آب و فاضلاب JA - WWJ LA - fa SN - 1024-5936 AU - شفیعی دارابی, سید احمد AU - المدرس, عباس AD - دانشجوی دکترای رشته فیزیولوژی گیاهی، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران AD - دانشیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 30 IS - 1 SP - 117 EP - 129 KW - سورگوم شیرین KW - فلزات سنگین KW - پساب KW - گیاه‌پالایی DO - 10.22093/wwj.2018.90922.2443 N2 - امروزه استفاده از پساب یا آب خاکستری برای کشاورزی به‌شدت در حال گسترش است در حالی که استفاده از آنها خطراتی نیز به‌همراه دارد. فلزات سنگین موجود در پساب حتی در مقادیر اندک به‌دلیل ضریب تجمع‌پذیری بالا در محیط، عدم تجزیه‌پذیری و ماندگاری زیاد، شدت سمیت و آلوده‌سازی خاک در زمان آبیاری از جمله معضلات استفاده از پساب در کشاورزی است که باید به نحوی مدیریت شود. در این خصوص روش گیاه‌پالایی به‌دلیل سازگاری با محیط زیست و قدرت پالایش محیط از مزیت مناسبی برخوردار است. به‌منظور بررسی قدرت گیاه‌پالایی سورگوم شیرین، این گیاه با پساب شهری آبیاری شد. ابتدا پساب آنالیز شد. با اضافه نمودن ترکیبات کادمیم، سرب و آرسنیک به پساب، سه تیمار 1/0، 1 و 10 میلی‌گرم در لیتر از فلزات مذکور در پساب شهری ایجاد شد و به‌مدت 12 هفته گلدان‌های مربوطه با تکرار مناسب آبیاری شد. نمونه‌های ریشه، ساقه، برگ، بذر، خاک و زهاب گلدان‌ها به‌صورت جداگانه برای آنالیز هضم اسیدی و تزریق به دستگاه جذب اتمی برداشت شد و نتایج توسط روش‌های آماری مقایسه شد. نتایج نشان داد که میزان انباشت کادمیم و سرب در گیاه سورگوم نسبت به آرسنیک بسیار بیشتر است و به بیش از ده برابر می‌رسد. از طرف دیگر ضریب جذب یا توانایی گیاه در جذب عناصر در مورد کادمیم و سرب با افزایش غلظت در خاک، به سرعت کاهش یافته و در مورد آرسنیک، ضریب جذب گیاه با افزایش غلظت آن در خاک تا اندازه‌ای افزایش می‌یابد. در مورد میزان انباشت مواد، توانایی تمامی بافت‌ها در انباشت کادمیم و سرب یکسان بوده و در مورد آرسنیک، بیشترین تجمع این عنصر در ریشه است و در بخش‌های هوایی آن مقدار کمتری تجمع می‌یابد. این پژوهش نشان می‌دهد الگوی انباشت فلزات سنگین در گیاه سورگوم و همچنین میزان نهایی انباشت، ضریب جذب و تغییرات آن نسبت به غلظت محیط در عناصر مختلف متفاوت است و با توجه به غلظت نهایی انباشت و ضریب جذب، گیاه سورگوم شیرین گونه‌ای مناسب برای پالایش کادمیم و سرب در پساب‌های شهری در غلظت‌های پایین است و این امر می‌تواند از انباشت تدریجی آلاینده‌های مذکور در خاک جلوگیری نماید. UR - https://www.wwjournal.ir/article_80001.html L1 - https://www.wwjournal.ir/article_80001_6d9586b9273508edda192a65b01fcff9.pdf ER -