TY - JOUR ID - 2157 TI - ساخت مدل‌های پیش‌بینی جریان رودخانه و بهره‌برداری از مخزن سد زاینده‌رود با استفاده از سیستم استنباط فازی JO - مجله آب و فاضلاب JA - WWJ LA - fa SN - 1024-5936 AU - جمالی, سعید AU - ابریشم‌چی, احمد AU - تجریشی, مسعود AD - دانشجوی دوره دکترا، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف AD - استاد دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف AD - دانشیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف Y1 - 2007 PY - 2007 VL - 18 IS - 4 SP - 25 EP - 34 KW - سیستم استنباط فازی KW - بهره‌برداری از مخزن KW - پیش‌بینی جریان KW - شاخص نوسانات جنوبی KW - سیاست بهره‌برداری استاندارد KW - رگرسیون خطی DO - N2 - موقعیت حوضه زاینده‌رود در فلات مرکزی ایران که جزء مناطق کم باران ایران محسوب می‌گردد، به همراه رشد روزافزون جمعیت و توسعه بخشهای کشاورزی و صنعتی در منطقه، موجب افزایش قابل توجه تقاضای آبی در حوضه مذکور شده است. وضعیت جغرافیایی این حوضه از یک سو و محدودیت منابع آبی موجود از سوی دیگر، لزوم بهره‌برداری بهینه از این منابع را دو چندان می‌کند. در این مقاله مدلی مبتنی بر سیستم استنباط فازی برای بهره‌برداری از مخزن سد زاینده‌رود توسعه داده شده است. مدل پایگاه قواعد فازی بر مبنای قاعده کلی "اگر- آنگاه" است که در آن "اگر"، بردار متغیرهای مستقل فازی یا مقدمات شرط و "آنگاه"، نتیجه شرط می‌باشد. این مدل شامل دو قسمت است که در قسمت اول، حجم جریان فصلی رودخانه به‌ وسیله یک سیستم استنباط فازی پیش‌بینی می‌شود. شاخص‌ نوسانات جنوبی، بارش، برف و حجم، ورودی‌های مدل و حجم آورد فصلی رودخانه، خروجی این قسمت می‌باشند. در قسمت دوم، مدل بهره‌برداری از مخزن ساخته شده است. ابتدا با استفاده از یک مدل بهینه‌یابی غیر خطی حجم بهینه جریانهای خروجی به دست آمده و سپس به منظور استخراج قواعد بهره‌برداری، از سیستم استنباط فازی استفاده شده است. حجم جریانهای پیش‌بینی شده، حجم ذخیره مخزن در ابتدای هر ماه و تقاضای ماهانه، به عنوان مقدمات شرط، و میزان خروج از مخزن در هر ماه به عنوان نتیجه شرط در نظر گرفته می‌شود. داده‌های تاریخی به منظور آموزش و سپس ارزیابی قواعد به دو قسمت تقسیم گردید، به این ترتیب که از داده‌های سالهای 1369 تا 1377 برای ساخت مدل و سالهای 1378 تا 1383 برای ارزیابی مدل استفاده شده است. در مرحله بعد نتایج حاصل از مدل استنباط فازی با نتایج روشهای سنتی از قبیل سیاست بهره‌برداری استاندارد و رگرسیون خطی مقایسه شد. بدین منظور از شاخصهای متفاوتی برای ارزیابی قواعد استفاده شد. نتایج این مقایسه نشان می‌دهد، سیستم استنباط فازی روش مناسبی برای ساخت قواعد بهره‌برداری از مخزن می‌باشد. UR - https://www.wwjournal.ir/article_2157.html L1 - https://www.wwjournal.ir/article_2157_2fb26058b3fc93574bc51f6fd602205c.pdf ER -